دیابتی که در دوران بارداری اتفاق می افتد...: Gestational Diabetes - Dr. Ameneh Sadat Haghgoo دکتر آمنه سادات حقگو

دکتر حقگو
18 شهریور 1394

دیابت بارداری و علائم آن

دیابت بارداری نوعی از دیابت است که فقط در دوران بارداری اتفاق می‌افتد. در دیابت بارداری نیز همانند دیگر انواع دیابت، قند خون از حالت نرمال بیشتر می‌شود که سلامت جنین و مادر را تحت تاثیر قرار می‌دهد. دیابت بارداری معمولا در یک سوم پایانی بارداری (بعد از هفته 28ام) اتفاق می‌افتد.
دیابت بارداری معمولا علائم قابل توجهی ایجاد نمی‌کند. به همین دلیل انجام به موقع تست‌های تشخیصی برای اطلاع از بروز آن، بسیار مهم است. آزمایش اندازه‌گیری قند خون بین هفته 24 تا 28ام بارداری انجام می‌شود. البته در صورتی که فرد، فاکتورهای خطر ابتلا به دیابت بارداری را داشته باشد، باید زودتر آزمایشات مربوطه را انجام دهد.

دلایل ایجاد دیابت بارداری

طی بارداری، بدن هورمون‌های بیشتری برای ایجاد تغییراتی مثل افزایش وزن تولید می‌کند. این تغییرات باعث می‌شود سلول‌های بدن کمتر بتوانند از انسولین استفاده کنند و به نوعی در آن ها، حالت مقاومت به انسولین ایجاد می‌شود. مقاومت به انسولین باعث افزایش نیاز بدن به انسولین می‌شود. انسولین هورمونی است که توسط پانکراس تولید می‌شود و به بدن کمک می‌کند تا از قند برای تولید انرژی استفاده و سطح قند خون را کنترل کند. در صورتی که پانکراس نتواند مقدار کافی انسولین را بسازد، دیابت بارداری ایجاد می‌شود.

چه افرادی بیشتر در معرض ابتلا به دیابت بارداری هستند؟

فاکتورهای خطر متعددی وجود دارد که موجب افزایش احتمال ابتلا به دیابت بارداری می‌شود. برخی از این موارد عبارتند از:
چاقی و افزایش وزن زیاد طی بارداری
سابقه ابتلا به دیابت بارداری در بارداری‌های قبلی
داشتن نوزادی با وزن بالا هنگام تولد (بیشتر از 4 کیلوگرم)
داشتن والدین یا خواهر و برادرهای مبتلا به دیابت نوع دو
ابتلا به سندروم تخمدان پلی‌کیستیک (PCOS)

کنترل دیابت بارداری

کنترل دیابت بارداری بر پایه موارد زیر است:
رعایت یک الگوی غذایی سالم
نوع، مقدار و زمان مصرف غذا همگی در کنترل سطح قند خون مهم هستند و باید مطابق دستورالعمل پزشک رعایت شود.
فعالیت‌های فیزیکی
داشتن فعالیت بدنی موجب کنترل میزان قند خون می‌شود. درباره نوع فعالیت با پزشک خود صحبت کنید. فعالیت فیزیکی همچنین موجب کاهش خطر ابتلا به دیابت نوع دو در مراحل بعدی زندگی می‌شود.
کنترل سطح قند خون با انسولین
گاهی برای کنترل قند خون طی بارداری علاوه بر رعایت رژیم غذایی و داشتن فعالیت فیزیکی مناسب، لازم به تزریق انسولین است.

تاثیر دیابت بارداری بر نوزاد

عدم کنترل یا عدم درمان دیابت بارداری می‌تواند موجب مشکلات متعددی در نوزاد شود از جمله:
تولد نوزاد با وزنی بیشتر از وزن نرمال (ماکروزومی) که باعث سخت شدن زایمان و خطراتی برای نوزاد می‌شود.
قند خون پایین نوزاد بلافاصله بعد از تولد
مشکلات تنفسی نوزاد (سندروم دیسترس تنفسی)
افزایش احتمال مرگ نوزاد قبل یا بلافاصله بعد از تولد
افزایش احتمال ابتلای نوزاد به یرقان (زردی)

تاثیر دیابت بارداری بر مادر

ممکن است دیابت بارداری موجب افزایش احتمال ابتلا مادر به موارد زیر شود:

افزایش فشار خون و وجود مقدار بیش از حد پروتئین در ادرار (پره اکلامپسی)
احتمال انجام سزارین برای به دنیا آوردن نوزاد به دلیل بزرگ بودن نوزاد
احتمال ابتلا به دیابت نوع دو و دیگر مشکلات همراه با پره اکلامپسی
افسردگی

منابع

www.diabetesaustralia.com.au/managing-gestational-diabetes
www.medicinenet.com/gestational_diabetes/article.htm
www.niddk.nih.gov/health-information/health-topics/Diabetes/gestational-diabetes/Pages/index.aspx

Gestational diabetes

Gestational diabetes develops during pregnancy. Like other types of diabetes, gestational diabetes affects how your cells use sugar (glucose). Gestational diabetes causes high blood sugar that can affect your pregnancy and your baby’s health.
Gestational diabetes typically does not cause any noticeable signs or symptoms. This is why screening tests are so important. Rarely, an increase in thirst or increased urination may be noticed.

What causes gestational diabetes?

Gestational diabetes happens when your body can’t make enough insulin during pregnancy. Insulin is a hormone made in your pancreas, an organ located behind your stomach. Insulin helps your body use glucose for energy and helps control your blood glucose levels.
During pregnancy, your body makes more hormones and goes through other changes, such as weight gain. These changes cause your body’s cells to use insulin less effectively, a condition called insulin resistance. Insulin resistance increases your body’s need for insulin. If your pancreas can’t make enough insulin, you will have gestational diabetes.

What are risk factors for gestational diabetes?

There are several risk factors that can increase your risk of getting gestational diabetes. Risk factors include:
Being overweight or obese
Having a history of gestational diabetes in a previous pregnancy
Having had a baby with a high birth weight (over 9 pounds)
Having a parent or sibling with type 2 diabetes
Having polycystic ovary syndrome (PCOS)

How will gestational diabetes affect my baby?

Untreated or uncontrolled gestational diabetes can cause problems for your baby, such as
Being born with a larger than normal body-a condition called macrosomia-which can make delivery difficult and more dangerous for your baby
Having low blood glucose, also called hypoglycemia, right after birth
Having breathing problems, a condition called respiratory distress syndrome
Having a higher chance of dying before or soon after birth
Your baby also might be born with jaundice

How will gestational diabetes affect me?

Gestational diabetes may increase your chances of
having high blood pressure and too much protein in the urine, a condition called preeclampsia
having surgery -called a caesarean section or c-section- to deliver your baby because your baby may be large
becoming depressed
developing type 2 diabetes and the problems that can come with this disease

Managing gestational diabetes

There are three basic components in effectively managing gestational diabetes:
Adopting a healthy eating pattern
Using a healthy eating plan will help your blood glucose stay in your target range. The plan will help you know which foods to eat, how much to eat, and when to eat.
Physical activity
Physical activity can help you reach your blood glucose targets. Talk with your doctor about the type of activity that is best for you. Being physically active will also help lower your chances of having type 2 diabetes-and its problems-in the future.
Insulin shots
If you have trouble meeting your blood glucose targets, you may need to take a medicine called insulin, along with following a healthy meal plan and being physically active.