دوران بارداری از مراحل شیرین زندگی هر خانمی محسوب می گردد و فکر کردن به تولد نوزاد و بسیاری از جنبه های آن برای مادران لذت بخش است اما برخی مسائل از جمله تغیرات زیبایی شناختی برای برخی خانم ها خوشایند نیست. ترک های پوستی شکم (استریا) در دوران بارداری، هرچند نشانه ای از وقوع رخدادی منحصر به فرد است اما اغلب از جمله عواملی است که مادران از بروز آن ابراز نارضایتی می نمایند. در واقع اگرچه ترک های پوستی (استریا) باعث مشکل پزشکی جدی برای فرد نمی شوند اما از نظر زیبایی و استرس های روحی و روانی می توانند افراد را تحت فشار قرار دهند.

علت ایجاد ترک های پوستی (استریا):
زمانی که بدن شما سریعتر از آنچه پوست بتواند با آن تطابق حاصل نماید، رشد کند؛ فیبر های کشسان (الاستیک) زیر سطح پوست شکسته شده و ترک های پوستی (استریا) ایجاد می گردد. به عبارتی دیگر در فرایند تشکیل ترک پوستی (استریا) لایه میانی پوست (درم) که مسئول حفظ شکل و کشسانی پوست است بیش از حد توانش در معرض کشیدگی قرار می گیرد.
هرچند ترک های پوستی (استریا) و بارداری با هم عجین شده اند و بیش از 70 درصد خانم های باردار در حوالی ماه هفتم و یا هشتم بارداری و پس از آن این ترک ها را تجربه می نمایند، اما بارداری تنها دلیل ایجاد ترک های پوستی ( استریا) نیست. عواملی مانند ژنتیک، بلوغ، بدنسازی، تغییرات هورمونی، ازدست دادن ناگهانی بافت چربی، مصرف طولانی مدت و بیش از حد کورتیکواستروئید ها، بیماری هایی مانند سندرم کوشینگ، سندرم مارفان و نژاد می تواند در بروز این ترک های پوستی (استریا) موثر باشد.
علائم ظاهری ترک های پوستی ( استریا) دوران بارداری:
این ترک های پوستی (استریا) معمولا بر روی نواحی مستعد تجمع چربی مانند روی شکم، سینه ها، ران ها و نواحی باسن پدیدار می گردد. سرعت افزایش وزن شما در دوران بارداری نیز با پیدایش این ترک ها ارتباط دارد. این ترک ها ی پوستی (استریا) در مراحل اولیه شکل گیری، به رنگ صورتی یا قرمز هستند، در مرور زمان تیره تر شده و به رنگ قرمز تیره و یا بنفش در می آیند و معمولا در دوران پس از زایمان و با گذر زمان ترک های پوستی (استریا) به رنگ سفید یا خاکستری تغییر رنگ می دهند.
پیشگیری از ایجاد ترک های پوستی (استریا):
متاسفانه هیچ راه کاملا موثری برای پیشگیری از وقوع ترک های پوستی وجود ندارد.
درمان ترک های پوستی ( استریا) :
روش های درمانی مختلفی مانند درمان های طبیعی، لیزر درمانی و درمان جراحی برای بهبود ترک های پوستی (استریا) وجود دارد. روش های طبیعی مانند کرم های ماساژ، لوسیون ها و روغن ها (مانند روغن زیتون) قادر به ناپدید کردن این ترک های نمی باشند و تنها در نرم و منعطف کردن پوست موثر بوده و ممکن است در درازمدت موجب بهبود اندک گردند. البته پزشکان توصیه می کنند در دوران های حساس مانند شیردهی، از درمان های طبیعی استفاده شود و در زمینه بهره مندی از سایر درمان ها با پزشک مشورت شود. درمان های پزشکی برای بهبود ترک های پوستی (استریا) در دوران پس از بارداری؛ شامل درمان های شیمیایی، لیزر درمانی و درمان جراحی می باشند.
کاربرد لیزر درمانی در بهبود ترک های پوستی (استریا):
لیزر درمانی یکی از روش های رایج و پر طرفدار در درمان ترک های پوستی است و عملکرد خوب آن مورد تایید قرار گرفته است. این روش قادر است تمام انواع ترک های پوستی جدید، قدیمی و عمیق را تا حدود زیادی درمان نماید. اتفاقی که در لیزر درمانی می افتد بدین صورت است که پوست ناحیه ای که دارای آسیب دیدگی و ترک پوستی است در اثر لیزر شکسته شده و با تبخیر و برداشته شدن بافت آسیب دیده، تولید سلول های جدید آغاز شده و روند آن بهبود می یابد و موجب از بین رفتن علائم کشیدگی پوست می گردد. در واقع پرتو نور لیزر یک لایه نازک از پوست ناحیه دارای ترک پوستی (استریا) را از بین می برد و ناحیه درمان شده با لیزر، به سرعت بهبود می یابد و لایه جدیدی از پوست ایجاد می گردد.
طول مدت زمان بهبودی پس از لیزر درمانی ترک های پوستی (استریا):
بلافاصله پس از لیزر درمانی، ناحیه تحت درمان قرمز و حساس می گردد که دلیل آن از بین رفتن لایه پوست ترک خورده و آغاز فرآیند ساخت پوست جدید است. گاها ممکن است علائمی مشابه علائم سوختگی پوست مانند تاول ایجاد شود که همگی موقتی هستند. این علائم در طی چند روز بهبود می یابند اما در مواردی که مراجعه کننده به لیزر درمانی وسیع تری نیاز دارد ممکن است بهبودی به چند هفته زمان نیاز داشته باشد.
نتایج لیزر درمانی ترک های پوستی (استریا):
لیزر ترک های پوستی (استریا) در اغلب بیماران بسیار موثر است. مانند سایر روش های درمانی، عواملی مانند وسعت ضایعه و طول مدت زمان سپری شده از ایجاد ترک های پوستی در موفقیت لیزردرمانی موثر هستند. تعداد جلسات درمانی بسته به شرایط بیمار و تشخیص پزشک متفاوت است. در موارد ترک های پوستی خیلی شدید، ممکن است لیزر درمانی قادر به از بین بردن کامل ترک های پوستی نباشد و ترک های پوستی را تا حدود زیادی کمرنگ نماید. نکته مهم این است که در نظر داشته باشید شرایط هر فرد با فرد دیگر متفاوت است.

مزایای لیزر درمانی ترک های پوستی (استریا):
مهمترین مزیت لیزر درمانی، اثر بخشی بالای این روش است و این روش درمان، میزان رضایتمندی بالای بیماران را به همراه دارد. علاوه بر این، استفاده از این روش درمانی تا حدود زیادی ایمن است. مطالعات نیز از استفاده از لیزر فرکشنال CO2 تخریبی و غیر تخریبی به عنوان روشی موثر و ایمن برای درمان ترک های پوستی ( استریا) حمایت می نمایند.
خطرات لیزر درمانی ترک های پوستی (استریا):
مانند تمامی پروسه های درمانی، لیزر درمانی ترک های پوستی (استریا) نیز کاملا بدون خطر نیست. با توجه به توانایی لیزر در تخریب پوست، عدم کنترل مناسب لیزر می تواند منجر به آسیب های سطحی بافت پوست شود. بنابراین انتخاب پزشک متبحر در زمینه انجام این اقدام درمانی ضروری است. از سوی دیگر همانگونه که ذکر گردید، در موارد شدید و تثبیت شده ترک های پوستی، ممکن است لیزر درمانی قادر به بهبود کامل ترک های پوست نبوده و در کمرنگ کردن آن ها موثر باشد. گاهی عوارض جزئی دیگری مانند تاول پوستی نیز بروز می کنند که موقتی بوده و تهدید کننده حیات نمی باشند.

منابع:
McDaniel DH. Laser therapy of stretch marks. Dermatologic clinics. 2002;20(1):67-76.

Yang YJ, Lee G-Y. Treatment of striae distensae with nonablative fractional laser versus ablative CO2 fractional laser: a randomized controlled trial. Annals of dermatology. 2011;23(4):481-9.
http://www.parents.com/baby/health/lose-baby-weight/get-your-body-back-in-shape/
http://www.momjunction.com/articles/effective-ways-reduce-stretch-marks-post-pregnancy_00308/#gref
http://www.webmd.com/baby/features/stretch-marks#1
http://www.docshop.com/education/dermatology/body/stretch-mark-removal